در کتاب “زن کرمانی روشنای زندگانی” از ترکان خاتون به عنوان نادره های روزگار یاد شده است، او بر کرمان بیست و پنج سال حکومت کرد و در این مدت درایت و اندیشه ی والای او در سراسر کرمان سایه افکنده بود.

ترکان خاتون همواره در امور مختلف مملکتی، عمران و آبادی با صاحب نظران و بزرگان مشورت و آنان را در سامان بخشی جامعه شریک و سهیم می کرد.

محمد علی گلاب زاده رئیس مرکز کرمان شناسی و نویسنده ی کتاب “زن کرمانی روشنای زندگانی” است. او  در رابطه با شخصیت این فرمانروای مقتدر گفت: ترکان خاتون دارای شخصیتی برجسته بود و از جمله کسانی بود که توانست با همت بلند زمینه ی دانشگاه قبه سبز را فراهم آورد.

وی ادامه داد: صفوه الدین یا لاله خاتون دختر ترکان خاتون او نیز از شخصیت های برجسته ی تاریخ به حساب می آید و از جمله کسانی است که در رشته های مختلف از جمله شعر دارای تبحر بود.

رئیس بنیاد کرمان شناسی  توضیح داد: او در فضل و کمال همتای مادرش بود، خط نسخ را بسیار زیبا می نوشت به طوری که او را ابن مقله، خوشنویس معروف عصر عباسیان تشبیه کرده اند.

گلاب زاده افزود: لاله خاتون در شعر و ادب ید طولایی داشت و در شعر “عفتی” تخلص می کرد و آن را زیبا می سرود.

وی عنوان داشت: قراختاییان اگر چه در روزگار مغول آمدند و حکومت کرمان را از آن خود کردند اما واقعیت این است در روزگار مغول که سراسر پهنه ی ایران گرفتار خون و خونریزی بود، کرمان آرام ترین روزگار خود پشت سر گذاشت و در این دوره علما زیر پوشش حمایتی بسیار بایسته ی این مادر و دختر بودند و شخصیت های معتبری در روزگار آنها برخواستند.

نباید فراموش کنیم که در روزگار قدیم، تحصیل علم برای زنان دشوار بوده است، مکتب و معلم آنچنانی هم نبوده است اما لاله خاتون نه تنها به دنبال آموختن علم بود و به مدارج عالی دست یافت بلکه به عنوان یک الگو برای زنان و دختران کرمانی شهره شد.

لاله خاتون بعد از مادرش ترکان خاتون، فرمانروایی کرمان رابه عهده گرفت. در کتاب “زن کرمانی روشنایی زندگانی” به این موضوع اشاره کرده که  یکی از وقفیات جالب لاله خاتون، موقوفه ی او در جیرفت بود.او دستور داد تا درآمد حاصل از این موقوفه برای زنان بیوه و کودکان یتیم در نظر گرفته شود.

او شرط کرده بود “هر روز صد من نان، به صد زن بیوه دهند که ایشان را متعهدی و قیمی نباشد و هر روز اگر متولی مصلحت بیند، قراضه ای زر به ده یتیم دهند و هر سال یک هزار من گندم به شخص صالح که ایتام را قرآن آموزد و اجرتی از ایشان طمع ندارد.”

بر این اساس می توان گفت جوائزی که امروزه در اختیار دارالقرآنها قرار می دهند و حمایتهایی که از حافظین کلام الله مجید می شود و حتی بورسیه هایی که به صاحبان استعداد تعلق می گیرد و بالاخره “ان.جی.او” یا همان سازمان های مردم نهادی که تعداد زن بیوه بی سرپرست را زیر پوشش می برند و در پرورشگاه‌هایی که جمعی از کودکان یتیم را پرورش می‌دهند و تربیت می‌کنند، همه و همه مورد نظر و عمل پادشاه خاتون بوده و در هشتصد سال قبل، باب آنها را گشوده است.