به گزارش سفیرکرمان – وقتی انیمیشن جدید به بازار می‌آید و همه از آن استقبال می‌کنند، بعد از استقبال می‌بینم عروسک‌های انیمیشن و لوازم‌التحریر در مدل‌های مختلف به بازار می‌آید و از آن استقبال می‌شود. از طرف دیگر برای هر کارتون خارجی که در ذهن شما باشد، ما‌به‌ازای آن لوازم‌التحریر و عروسک‌هایش در بازار است، کاری که در همه دنیا انجام می‌شود و علاوه‌بر این سعی می‌کنند برای بچه‌ها قهرمان‌هایی هم بسازند و بعد علاوه‌بر کشور خودشان به کشورهای دیگر هم برسانند.

ما چنین چیزی در کشورمان نداشتیم، تا سال‌ها همه نوشت‌افزارهایی که در بازار وجود داشت، خارجی بود و بین‌شان شاید جنس ایرانی هم پیدا می‌شد، اما به‌قول معروف کیفیت آنچنانی نداشت. اما چند سالی است که اوضاع تغییر کرده و اجناس خوب ایرانی هم به بازار آمده است. در این گزارش می‌خواهیم، از نوشت‌افزار ایرانی-اسلامی بگوییم، بهانه‌اش هم نمایشگاهی در این رابطه است که از 14 مرداد برگزار می‌شود.

مجمع نوشت‌افزار ایرانی-اسلامی

اوایل که کارشان را شروع کرده بودند، یعنی حدود هشت سال پیش شکست خوردند چون طرح و کیفیت خوبی نداشتند؛ استقبالی از کارهایشان نمی‌شد، اما حالا خیلی‌ها منتظرند تا نیمه دوم مرداد برسد و این نمایشگاه برپا شود تا بتواند یک‌سال نوشت‌افزار مورد نیاز فرزندان‌شان را از این نمایشگاه بخرند.

کارشان را با یک بودجه کم و شاید هم رفاقتی شروع کردند، قصدشان آوردن یک برند خاص نبود، می‌خواستند مجمعی باشند برای جمع‌کردن کسانی که تولید‌ملی در زمینه لوازم‌التحریر انجام می‌دهند؛ بعد از اینکه این اتفاق افتاد و به‌ ثباتی رسیدند، بتوانند برند خاص خودشان را داشته باشند. حالا مجموعه‌ای که گرد‌هم زیر پوشش مجمع نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی تشکیل شده است، به 50 شرکت تولیدی می‌رسد که کارهایشان معمولا خاص و باکیفیت است.

واردات چقدر است؟

مطمئنا در این اوضاع اقتصادی، تولید داشتن کار سختی است. اینکه بخواهید رقابت کنید با کالاهایی که وارد می‌شوند کار سختی است؛ این سختی هم دو وجه دارد، از یک طرف برخی از این کالاها کیفیت خوبی دارند و از طرف دیگر برخی از این کالاهای وارداتی که عموما از چین وارد می‌شوند، قیمت پایینی دارند و با اینکه کیفیت خوبی ندارند، اما همان قیمت پایین‌شان باعث جذب مخاطب می‌شود.

صنعت نوشت‌افزار سالانه چهار هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد؛ سالانه بیش از 150 میلیون جلد دفتر در ایران، به فروش می‌رسد که بخش قابل‌توجهی از این میزان به کالاهای وارداتی اختصاص دارد. بنا‌بر آمار منتشر‌شده، سه سال پیش 70 درصد بازار نوشت‌افزار را کالاهای وارداتی تشکیل می‌داد. اما با تولیداتی که در این چند سال انجام شد، واردات به 60 درصد رسیده است، البته این را هم درنظر بگیرید که این واردات همه‌اش کیفیت خوب نیست، بلکه کیفیت‌های پایین هم در واردات وجود دارد. اما خب چون قیمت پایین دارند باعث جذب مردم به این محصولات می‌شوند.

افزایش تولیدکنندگان نوشت‌افزار

سعید حسینی، مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی-اسلامی است، مجمعی که هشت سال از شروع کارشان می‌گذرد و پیشرفت خوبی هم داشته‌اند. وقتی از او درباره این پیشرفت می‌پرسیم، می‌گوید: «فکر کنید که ما با هیچ، کارمان را شروع کردیم، هیچ‌چیز نداشتیم. شاید باورتان نشود ما برند ایرانی داشتیم که محصولات نوشت‌افزار تولید می‌کرد، اما محصولاتش را با یک برند خارجی به بازار می‌آورد. یعنی برایشان این مساله جا‌افتاده بود که اگر محصول خارجی باشد سریع می‌خرند، اما محصول ایرانی را کسی نمی‌خرد، ولی بعد از هشت سال فعالیتی که ما انجام دادیم، توانستیم برندهای ایرانی زیادی را دور‌هم جمع کنیم که کارهای مختلف انجام می‌دهند.

ما در آستانه هشتمین سال فعالیت خود توانستیم علاوه‌بر ارتقای کیفی آثار، میزان تولیدات خود را از 500 هزار نسخه به هفت‌ میلیون عدد تیراژ، افزایش دهیم. ما برندی را داریم درکنار اینکه نامش را انگلیسی نوشته است، نام فارسی‌اش را هم اضافه کرده تا همه بدانند این محصول ایرانی است.» از حسینی درباره تعداد تولیدکنندگانی ایرانی هم پرسیدم که می‌گوید: «فعالان نوشت‌افزار ایرانی – اسلامی کار خود را با دو برند و حدود 500 هزار نسخه در سال 91 آغاز کرده‌‌اند، این میزان تا سال 96 به بیش از 70 برند و تیراژ بیش از 7 میلیون نسخه افزایش یافته است.

تعداد تولیدکنندگان این حوزه در سال 97 به 100 تولیدکننده و فعال افزایش یافت، علاوه‌بر‌ این، فعالان این حوزه در سال گذشته با ورود به تولید و فعالیت در حوزه‌های جدیدتر، توانستند تنوع محصولات خود را به پنج‌هزار محصول افزایش دهند. این را هم درنظر بگیرید که این تولیدکنندگان واقعا به‌سختی در‌حال انجام کارشان هستند، اما خب چون کارشان را دوست دارند و نگاه مردم را هم دیده‌اند، برای همین با همه سختی‌ها کار را ادامه می‌دهند.»

کاراکترهایی که نیست!

می‌گویم بزرگ‌ترین مشکل الان در حوزه نوشت‌افزار چه‌چیزی است؟ بدون مکث می‌گوید: «نداشتن کاراکتر؛ این مساله هم به تولید‌کننده نوشت‌افزار برنمی‌گردد، بلکه به دوستان دیگری که در بخش‌های دیگر کار می‌کنند مربوط می‌شود. سال گذشته ما درمورد همین انیمیشن فیلشاه کارهای زیادی کردیم و خیلی هم استقبال شد و محصولاتش به‌ فروش رسید.

پس اگر کاراکتر و تولید انیمیشن داشته باشیم، در حوزه نوشت‌افزار هم می‌توان کارهای خوبی انجام داد. برندهای خارجی هم همین کار را انجام می‌دهند. مثلا همین محصولات والت دیزنی را ببینید الان چقدر طرفدار دارد، خب کار حرفه‌ای انجام شده، چندین سال و در همه سطوح که برای بچه‌ها کارایی داشته، شروع به فعالیت کرد ه‌‌اند. ما هم کارمان را در این زمینه شروع کرده‌ایم، اما اول باید کاراکترها خلق شود تا بچه‌ها دوستش داشته باشند بعد به‌سمت تولید محصولاتش برویم.»

کاغذ با ارز نیمایی

می‌گویم قیمت کاغذ مطمئنا برای شما هم ایجاد مشکل کرده است، کمی در این زمینه صحبت کنیم، سری به تأسف تکان می‌دهد و می‌گوید: «بله، فکر کنید که تولید‌کننده باشید و حتما برای چاپ محصولات نوشت‌افزارتان با این قیمت کاغذ مشکل پیدا می‌کنید. اتفاقی که برای ما افتاد این بود که گفتند نوشت‌افزار از دایره ارز 4200، خارج شد که این مساله موجی از نگرانی میان تولیدکنندگان این حوزه ایجاد کرد، برای همین نامه‌ای به وزیر ارشاد نوشتیم و خواستیم کاری برایمان انجام دهند که قرار شد، کاغذ با ارز نیمایی دراختیار تولیدکنندگان قرار گیرد، ما نیز وعده داده‌ایم که در این صورت، سازو‌کاری درنظر بگیریم تا محصولات با قیمت بهتر در اختیار خانواده‌ها قرار گیرد.

خارج‌شدن کاغذ نوشت‌افزار از دایره ارز دولتی هم بر توان خرید خانواده‌ها تاثیرگذار خواهد بود و هم بر مجموعه‌های تولیدی، موضوع مهم این است که این وعده کی محقق می‌شود؟ زمان الان برای تولیدکنندگان نوشت‌افزار بسیار اهمیت دارد. دو هفته دیگر نمایشگاه نوشت‌افزار تولیدات ایرانی-اسلامی برگزار خواهد شد، اگر کاغذ به‌دست تولیدکننده ظرف چند روز آینده نرسد، تولید با مشکل مواجه خواهد شد. البته تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی-‌اسلامی نیز تمام همت خود را می‌گذارند تولیدات به‌موقع به‌دست مصرف‌کننده برسد.

از سوی دیگر، ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم درصورتی‌که وعده ارشاد محقق شود، ‌دفترهای مشق مورد نیاز مناطق محروم را نیز در حد توان تامین کنیم.» می‌گویم ارز نیمایی با ارز آزاد الان تفاوتی ندارد؟ می‌گوید: «بله، روی کاغذ همین‌طور است، اما در بازار خیلی متفاوت است. همین الان می‌گویند، قیمت کاغذ به بندی 430 هزار تومان رسیده است؛ هفته پیش برای خرید کاغذ رفته بودیم ، هیچ نظارتی در بازار نبود و هرکس هر قیمتی که می‌خواست، روی جنس‌هایش می‌گذاشت و کاغذ بندی 500 هزار تومان هم به‌ فروش می‌رسید. برای همین اگر بتوانیم ارز نیمایی را برای تولید‌‌کنندگان نوشت‌افزار بگیریم خیلی به‌نفع‌شان است.»

صادرات نوشت‌افزار به کشورهای منطقه

تولیدکنندگان این محصولات درنظر دارند در هشتمین سال فعالیت، محصولات خود را به کشورهای همسایه نیز صادر کنند. حسینی، درباره این صادرات می‌گوید: «چندسالی است قصد داریم فعالیت‌های این حوزه را با صادرات گسترش دهیم. درنظر داریم درصورت بهتر‌شدن شرایط و فراهم‌شدن مواد اولیه، تولیدات این حوزه را به کشورهای همسایه صادر کنیم. پیش از این نیز صادرات نوشت‌افزار بومی در برخی از کشورها به‌صورت محدود انجام می‌شد، اما درنظر داریم این دست از فعالیت‌ها گسترده‌تر شود.

برای این منظور حوزه‌های صادرات این دست از اقلام را مشخص کرده‌ایم. در این تقسیم‌بندی کشورهای فارسی‌زبان، کشورهای حوزه مقاومت و کشورهای همسایه اولویت‌بندی شده‌اند. ما در سال‌های گذشته در حوزه کشورهای حوزه مقاومت، موفقیت‌هایی را کسب کردیم که برخی از محصولات نیز با طرح شهدای مدافع‌حرم و مقاومت چاپ شده بود که با استقبال خوبی هم مواجه شد. ما برای صادرات این محصولات تنها با نگاه اقتصادی وارد عمل نمی‌شویم، بلکه تلاش داریم محصولاتی که در این مناطق توزیع می‌شود، هویت بومی داشته باشد، برای این منظور نیازمند انجام تحقیقات در بازار و بررسی سلیقه مخاطب در این زمینه هستیم.»

جان تولید را نگیریم!

اگر قرار است حرف از تولید بزنیم باید سازوکارش را هم فراهم کنیم، وقتی تولیدکننده با همه مشکلاتی که دارد پا به میدان سخت کار تولیدی می‌گذارد، باید برایش یک‌سری تسهیلات بگذارند، تا به‌راحتی بتواند تولید داشته باشد، با نگاهی به آمار تولید محصولات نوشت‌افزار و اتفاقی که برای قیمت کاغذ در سال گذشته و امسال افتاده، آنها دچار مشکلات فراوانی شده‌اند، اگر در سال گذشته سهم کاغذ در هزینه تمام‌شده محصول حدود 45 درصد بود، امسال این رقم به میزان 87 درصد افزایش یافته است؛ به‌عبارت دیگر محصولاتی که با کاغذ تولید می‌شود، حدود دو تا سه برابر افزایش قیمت دارد و این در‌حالی است که افزایش قیمت کاغذ غیرطبیعی است. قیمت دلار سه برابر شده، اما کاغذ با 9 برابر افزایش قیمت عرضه می‌شود. افزایش قیمت مواد اولیه نیز وجود دارد. همه اینها مشکلاتی است که تولید‌کنندگان نوشت‌افزار در سال جدید با آن مواجه هستند.